Podstawy japońskiego

Autor: Rafał "Shooter" Strzelecki

CyberPunku większość korporacji, oraz świata, kontrolowana jest przez Japończyków, dobrze by było, gdyby Mistrzowie Gry i gracze posiadali chociaż minimalne pojęcie o języku japońskim. W tym celu stworzyłem ten dział. W tej chwili przedstawiam w nim jedynie podstawowe zwroty oraz sposób, w jaki należy zwracać się do Japończyków, lecz jeżeli odbiorcy będą tym zainteresowani, to w miarę dokształcania się umieszcze tu także lekcje z podstawami gramatyki.

Język japoński - podstawy

japońskim funkcjonują trzy zestawy liter, którymi Japończycy posługują się na co dzień:

Hiragana - pozwalająca zapisać wszystkie wyrazy fonetycznie, o ile ich zapis pasuje to do japońskiego systemu sylab. Służy m.in. do zapisu partykuł, końcówek i słów których nie zapisuje się znakami

Kanji - kilka tysięcy znaków chińskich zastępujących hiraganę (np. dwie sylaby hiragany -- jeden znak w kanji ) lub określających jedno słowo.

Katakana - to samo co hiragana tylko do zapisu fonetycznego słów pochodzenia obcego (np. angielskiego)

Na tej stronie korzystać będziemy z romaji czyli zapisu japońskich słów naszym alfabetem; należy jednak pamiętać, że ten sposób zapisu nie jest stosowany w Japonii. Romaji czytamy 'po angielsku', czyli jeśli mamy słowo 'hajimemashite' czytamy je 'chadzimemaśte'. Pamiętajmy więc, że czytamy po angielsku i nie bójmy się zmiękczać sylab po polsku (np. shi - si, chi - ci). Wszystkie końcówki masu, desu czytamy mas, des.

Słówka codziennego użytku

Ohayo gozaimasu - miłego ranka (rano - do 10)
Konichiwa - dzień dobry (10 - do zachodu słońca)
Konbanwa - dobry wieczór
Ohayou - cześć
Sayonara - do widzenia
Odaijini - uważaj na siebie ( gdy się z kimś żegnamy )
Ja Ne - na razie
Oyasumi nasai - dobranoc
Hajimemashite - dzień dobry" do osoby, którą widzimy po raz pierwszy
Dozo Yoroshiku - "miło mi poznać"
Domo arigato gozaimasu - "dziękuję bardzo" - bardzo elegancko
Arigato gozaimasu - "dziękuję bardzo" - mniej elegancko
Arigato - dziękuje; dzięki
Gomenasai, Gomen - "przepraszam" w skrócie -- "Gome"
Sumimasen - "przepraszam" zwracając uwagę na coś
Dou itashimashite - proszę bardzo
Omedetou gozaimasu - Gratulacje
Nani? - co?
Hai - tak
Iie - nie
Daijobu - "(czuje się) w porządku"; użyte jako pytanie "W porządku?"
Baka - głupek
Shoujo - dziewczyna
Shonen - chłopak
Minna - wszyscy
Bakayaro - to samo co baka, ale ostrzej
Chibi - mała (osoba); dosłownie "krótka"
Ganbare - zrób co w twojej mocy (mniej więcej)
um - ano
Moshi-moshi - Halo (przy odbieraniu telefonu)
Ara - okrzyk zdziwienia
Ikenai - złe, niedobrze; dosłownie "nie id?"
Doshite - Dlaczego? Jak?
Doko - Gdzie?
Hentai - zboczony seksualnie
Ecchi - Tak wymawia się w japonii pierwszą sylabę Hen-ta-i, więc ecchi to troszeczkę hentai
Kowai - przestraszony
Kawaii - coś milutkiego, słodziutkiego
Piku - drżeć
Senshi - żołnierz, wojownik
Sugoi - niewiarygodne, super
Ii desu ne - to miłe / to było by miłe
Nichiyobi - niedziela
Getsuyobi - poniedziałek
Kayobi - wtorek
Suiyobi - środa
Mokuyobi - czwartek
Kinyobi - piątek
Doyobi - sobota

Jak należy tytułowć Japończyków?

wielu opisach, filmach, czy komiksach spotkacie się z japońską formą dodawania przyimka do imion czy nazwisk np. Tanaka-san. Każdy z nich ma swoje przeznaczenie i używa się go w konkretnych sytuacjach.

-san - jest odpowiednikiem naszego Pan/Pani i dodaje się go do imion, nazwisk lub wykonywanego zawodu ( np. Tanaka-san to Pan Tanaka zaś o-mawari-san to pan policjant ). Przyrostka -san używa się zawsze do osób o tym samym statusie społecznym co my. Nie można jednak mówić o sobie jako -san. Mówimy zawsze "Kowalski desu" ( desu czyt. des ) - "Nazywam się Kowalski" ale nigdy "Kowalski-san desu" - "Nazywam się Pan Kowalski". Dziewczyny w szkołach średnich również tytułowane są -san

-sama - używamy podczas rozmowy z kimś bardzo ważnym, często z osobą o wyższym statusie społecznym ( np. wasz szef, nauczyciel itp.). W "Szogunie" bossem samurajów był Toranaga-sama.

-sensei - mistrz lub nauczyciel. Używane czasami razem z imieniem jako tytuł 'kouchou-sensei' - Pani Dyrektorze.

-sempai - wasz mentor lub opiekun. W Japonii będąc w szkole nowicjuszem ludzie wybierają sobie opiekuna z jednego ze starszych uczniów, którego nazywają sempai.

-kun - używamy przy tytułowaniu mężczyzny lub chłopca stojącego na tym samym poziomie hierarchii społecznej lub niżej. W bardziej luźnych sytuacjach można nazywać bliskich kolegów -kun np. Kaneda-kun.

-chan - można używać do małych dziewczynek ( np. Motoko-chan ). Dzieci mówią na dorosłych -chan i równierz na małe dzieci można mówić -chan. Powiedzenie -chan na kogoś dorosłego bez powodu może być bardzo obraźliwe.

Używać samego imienia lub nazwiska można tylko w stosunku do bliskich znajomych, w innym wypadku jest to bardzo niegrzeczne. Dziewczynki w miarę wieku adresowane są -chan a potem od razu -san podczas gdy na chłopców mówi się najpierw -chan potem -kun a dopiero na dorosłych -san. W Japonii najpierw podajemy nazwisko, a potem imię ( tak jak u nas w wojsku i w książce telefonicznej ), np. Arasaka Saburo a nie jak u nas Saburo Arasaka.

Koniec części pierwszej

Byle tylko nie ostatniej. Po raz pierwszy użyłem japońskiego podczas sesji i gracze oszaleli z radości. Naprawdę niezwykle klimatyczny język. Shooter prosimy o więcej.

Mike "Vendeta" Tarnowski"